زنت

زنت یک دستگاه با ساختار تبخیری است که در سیستم‌های تهویه مطبوع به‌کار می‌رود. نام این محصول از حروف اول سه کلمه زمستانه، نیمه و تابستانه گرفته شده است. این محصول یک دستگاه سرمایشی بر اساس تبرید تبخیری است و برای نواحی گرم و خشک کشور گزینه مناسبی خواهد بود. همین‌طور این دستگاه با اتصال به ابزار گرمایشی می‌تواند خدمات خود را در زمستان نیز ارائه دهد. دستگاه زنت یک کالای تولید شده در ایران است که با آب و هوای کشور ما سازگار بوده و در سه مدل عمودی، افقی و سقفی طراحی و به بازار عرضه می‌شود. نحوه عمل‌کرد آن به نوعی تلفیق کولر آبی و هواساز است و در حجم‌های مختلف و برای کاربردهای صنعتی، خانگی و … به تولید می‌رسد. همچنین مکان‌های تک واحد از مدل فشرده این دستگاه به اسم مینی زنت استفاده می‌کنند که شکل زیبایی نیز دارد.

از دلایلی که استاندارد زنت را نسبت به باقی وسایل تهویه مطبوع بالاتر برده، عدم ایجاد حرارت خشک است. در برخی سیستم‌ها مثل آبگرم کن و پکیج، در مراحل ایجاد تهویه مطبوع حرارت خشک ایجاد می‌شود. به نحوی که اکسیژن محیط برای تبدیل شدن انرژی به گرما استفاده شده و این اتفاق سبب می‌شود اکسیژن محیط کاهش پیدا کرده و باعث ایجاد احساس خفگی شود.

اما در دستگاه زنت آب تشتک با حرارت کویل تبخیر شده و یک رطوبت با مقدار میانگین 5 درصد تولید می‌کند. در زنت‌های سفارشی که کارشناسان ما ارائه می‌دهند، یک ساختار برای کنترل رطوبت تعبیه شده که رطوبت محیط با به‌کار گرفتن آن قابل تنظیم خواهد بود. تنظیمات دستی در این دستگاه امکان‌پذیر است که به‌وسیله آن می‌توان رطوبت محیط را با استفاده از یک پمپ تنظیم کرد.

عملکرد دستگاه زنت

همان‌طور که اشاره شد به‌خاطر نوع عمل‌کرد دستگاه زنت، این محصول برای مناطقی با آب و هوای گرم مناسب است. زیرا عمل‌کرد آن به نحوی است که برای ایجاد سرمایش رطوبت را تبخیر می‌کند و به همین جهت برای مناطق مرطوب مناسب نخواهد بود.

زمانی که در تابستان از زنت استفاده می‌کنیم، آب به‌وسیله پمپ از تشتک به سمت پوشال‌ها انتقال می‌یابد. سپس آب ورودی، پوشال‌ها را مرطوب می‌کند و فن نیز باعث ایجاد جریان هوا بر روی پوشال می‌شود. پوشال‌ها دارای رطوبت بوده و این رطوبت نیاز به تبخیر دارد و به همین جهت گرمای لازم برای این عمل از هوای وارد شده به دست می‌آید. همچنین پوشال و رطوبت موجود در آن نیز یک خاصیت همانند فیلتر دارندکه نه تنها مواد مختلف موجود در هوا را از محیط پاک می‌کنند، بلکه از ورود آلودگی به محیط نیز جلوگیری خواهند کرد.

مزایای زنت

• این دستگاه مصرف برق زیادی ندارد و به دلیل کاربرد دو منظوره خود که حالت سرمایشی و گرمایشی را به همراه دارد؛ یک سیستم تهویه کامل محسوب می‌شود.
• برای گرم شدن این دستگاه زمان زیادی صرف نمی‌شود و در مدت زمان کم حرارت را به وجود می‌آورد.
• زنت نسبت به سایر سیستم‌های تهویه مطبوع از قیمت پایین‌تری برخوردار است و نصب و راه‌اندازی آن نیز به راحتی انجام می‌شود و هزینه زیادی نخواهد داشت.
• همچنین زنت این امکان را خواهد داشت که بدون استفاده از فیلتر، ذرات موجود در هوا را پاک کند و تهویه محیط را به‌صورت کاملا پاک انجام دهد.
• در زمستان می‌توان از قابلیت رطوبت‌زنی این دستگاه استفاده کرد و از طرفی نوع طراحی آن باعث شده تا برای تعبیه آن نیاز به لوله‌کشی نباشد.

و پد سلولزی به‌کار رفته در این محصول نیز آلرژی و بیماری‌های مربوطه را رفع خواهد کرد.

نحوه کار دستگاه زنت در حالت سرمایشی

دستگاه زنت اختراع مهندس مهدی بازرگان است و طراحی آن مخصوص آب و هوای کشور ما صورت گرفته است. کاربرد سرمایشی در این دستگاه به نحوی است که شبیه عمل‌کرد کولر آبی است. تفاوت زنت با بیش‌تر کولرهای آبی در تعبیه پد سلولزی به‌جای پوشال است. در ساختار دستگاه زنت از پد سلولزی استفاده شده و آب را به شکل یک‌دست در خود جریان می‌دهد و بعد از گذر زمان نیز؛ جریان منظم آب را متوقف نمی‌کند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پد سلولزی جلوگیری از ایجاد حساسیت است که در کولر‌های آبی با وجود پوشال احتمال آن وجود دارد. اما از طرفی در طراحی برخی کولرها مثل کولر آبی انرژی نیز از پد سلولزی استفاده شده است که برتری آن نسبت به سایر موارد را نشان می‌دهد.

زنت در حالت گرمایشی

در حالت گرمایشی دستگاه زنت به کویل آبگرم نیاز خواهیم داشت که آب گرم جریان پیدا کند و هوا نیز با عبور از این کویل شامل گرما شود. آب گرم مورد نیاز برای حالت گرمایشی زنت، به وسیله پکیج ارائه می‌شود و کویل با اتصالات مورد نیاز به پکیج متصل خواهد شد. در چنین حالتی فن نیاز به افزایش دور نداشته و با پایین‌ترین حد سرعت می‌تواند گرمای ایجاد شده به‌وسیله کویل را به محیط انتقال دهد. همچنین در تابستان، دریچه که هوای تازه را از فضای بیرونی به داخل دستگاه منتقل می‌کند بسته شده و دریچه دیگر که هوای داخل محیط را به بیرون منتقل می‌کند باز می‌ماند. به همین جهت هوای موجود در محیط به داخل زنت وارد می‌شود و پس حرارت یافتن، به داخل محیط انتقال خواهد یافت.

تفاوت زنت و ایرواشر

عملکرد ایرواشر نیز به نحوه کار زنت و کولر آبی شباهت دارد. اما بر خلاف زنت که تبخیر آب آن روی پد سلولزی انجام می‌شود، در ایرواشر این تبخیر با استفاده از افشانک‌هایی صورت می‌گیرد که آب را با فشار به پودر تبدیل کرده و در جریان هوا قرار می‌دهند.

یک مکان مثل پارچه‌بافی که لازم است رطوبت بالایی برای آن ایجاد شود، از جمله مکان‌هایی است که ایرواشر گزینه مناسبی برای تعبیه آن خواهد بود.

نصب و نگهداری زنت

• بهتر است زنت در اتاقکی نگه‌داری شود که با بستن محفظه آن در زمستان؛ در مصرف انرژی صرفه‌جویی شود.
• لازم است در زیر محل تعبیه زنت یک عایق رطوبتی نصب شود.
• برای نصب دستگاه زنت مکان‌هایی از جمله موتورخانه یا پشت بام مناسب خواهد بود.
• محل تعبیه دستگاه با توجه به تعداد اتاق یا واحد‌های مکان شما متفاوت خواهد بود.
• همچنین اگر زنت در نزدیکی مکان خواب و استراحت تعبیه شود؛ یک عایق صوتی برای دستگاه نیاز است تا صدای ایجاد شده توسط آن مزاحمت ایجاد نکند.
• قبل از استفاده سرمایشی از دستگاه زنت باید داخل آن بررسی شود تا پدهای سلولزی دچار آسیب نشده باشند. زیرا پدها اگر شل شده و به محل آب وارد شوند، ممکن است به همراه آب پمپاژ شده و در نتیجه به موتور دستگاه آسیب برسانند. به همین جهت بهتر است یک بررسی دقیق صورت بگیرد تا از احتمال هرگونه آسیب به زنت جلوگیری شود.

اجزای دستگاه زنت

• دریچه‌ها

زنت حاوی سه نوع دریچه است که هر کدام کارایی مخصوص خود را ارائه می‌دهند. این دریچه‌ها شامل دریچه هوای رفت، دریچه هوای برگشت و دریچه هوای تازه می‌شود. دریچه هوای تازه در این دستگاه وظیفه دارد تا هوای بیرون را به داخل دستگاه منتقل کند و همچنین دریچه هوای رفت، ورود هوای تهویه شده دستگاه به داخل محیط را انجام می‌دهد. دریچه هوای برگشتی نیز ورود هوای ساختمان به دستگاه را بر عهده خواهد داشت و تعبیه این دریچه به دلیل برابری دمای هوای ورودی به ساختمان صورت گرفته و باعث می‌شود هوای ورودی به دمای نهایی قابل ارائه برسد.

همچنین مقدار هوای برگشتی مدل صنعتی این دستگاه بیش‌تر از مدل خانگی بوده و دلیل آن نیز جلوگیری از هدر رفت انرژی است.

• کویل آب گرم

از کویل‌های آب گرم به جهت گرم کردن هوای ورودی به دستگاه زنت استفاده می‌شود. جایگزین دیگری برای کویل آب گرم وجود دارد که آن را هیتر الکتریکی می‌نامند که همان‌طور که مشخص است؛ حرارت را از انرژی الکتریکی به دست می‌آورد.

هر کدام از این دو روش معایب و مزایای خاص خود را دارد که برای نمونه می‌توان مصرف برق بیش‌تر هیتر الکتریکی را مثال زد. از طرفی کویل آب گرم به نگه‌داری و تعمیر بیش‌تری نیاز دارد و هزینه سرویس آن نیز بالاتر خواهد بود.

• پدهای سلولزی

پدها به شکل موج‌دار طراحی می‌شوند که جنس آن‌ها نیز از کاغذ است. همچنین پدها برخورد هوا و آب را آسان می‌کنند و همین امر کافی است تا تبرید تبخیری بهتر انجام شود. از طرفی می‌تواند باعث افت فشار شود و کم‌ترین مقدار مقاومت در برابر فشار هوا توسط پدها صورت می‌گیرد.

• پمپ آب و آب‌فشان دستگاه زنت

انتقال آب از تشتک به پد با پمپ انجام می‌شود و برای جلوگیری از ورود زائده‌ی پد به داخل پمپ، محافظ‌های توری‌شکل تعبیه می‌شود.

• ترموستات دستگاه زنت

ترموستات این امکان را به شما می‌دهد که بر دستگاه زنت کنترل داشته و میزان دمای لازم برای تهویه مطبوع را تنظیم کنید.

• پمپ دستگاه زنت

یک پمپ در دستگاه زنت تعبیه شده است که وظیفه ایجاد جریان آب را برعهده دارد و داخل محفظه تعبیه می‌شود. لازم است به این نکته توجه شود که پمپ موجود در دستگاه قابلیت قرار گرفتن در آب را داشته باشد. بدین صورت قطرات آب پمپ را دچار آسیب نکرده و از طرفی پمپ می‌تواند آب را در جهت خنک کردن استفاده کند.